English

Pećine su svojom lepotom oduvek privlačile kako obične ljude, tako i speleologe i istraživače koji su pokušavali da odgonetnu njihove tajne i priče, da zavire u njih i otkriju šta skrivaju u svojim hodnicima. Jedna od takvih pećina, utočište srpkog Robina Huda i “škrinja” njegovog blaga, pećina za koju se dugo nije znalo, jedna od onih tamnika, kako je narod ovuda zvao pećine, skrovitih i tamnih mesta o kojima je narod ispredao mnoge legende i priče, je i Rajkova pećina.

Rajkova pećina se nalazi u istočnoj Srbiji, na 190km od Beograda, a u blizini Majdanpeka od kojeg je udaljena svega 2,5km. Sakrila se u Homoljskim planinama i tako sakrivena čuvala svoju priču i legende sve do 1974. godine kada je tim valjevskog speleološkog društva, na čelu sa dr Radenkom Lazarevićem, istražio celo prostranstvo pećine i na taj način omogućili da 1975. godine pećina bude dostupna posetama turista i obožavateljima speleologije. S druge strane, ostalo je zabeleženo da je naš najpoznatiji istraživač ovih prostora, Jovan Cvijić, bio u pećini još 1894. godine, ostavljajući za sobom prve naučne podatke o ovoj pećini koju je nazvao Homoljska lepotica. O tome svedoči i njegovo delo “Pećine i podzemna hidrografija u Istočnoj Srbiji”. Cvijić je istražio samo jedan dao pećine, a to je rečni pećinski kanal dužine 535m, jer dalje nije mogao iz razloga što je franscusko društvo koje je istraživalo i eksploatisalo Majdanpek, u pećini izgradilo branu koja bi sprečila poplave u Majdanpeku.

Rajkova pećina je svojevrsno čudo prirode, a posebno je interesantna jer pripada rečnim pećinama, jer kroz nju protiče Rajkova reka. Ona se posle 900m podzemnog toka probija na površinu i spaja je sa Paskovom rekom sa kojom gradi Mali Pek. Mali Pek je čuven pod imenom “zlatonosni Pek” još od davnih vremena, jer u svom koriti valja sitne grumenčiće zlata. Ova pećina ima dva nivoa kanala i dvorana. Prvi, viši nivo, je suv, a niži je mlađi postanjem i u hidrografskoj je funckiji. Ukupna dužina Rajkove pećine je 2304m, a od toga na rečni horizont pećine otpada 1.130m, a na suvi horizont 1.174m.  Rajkova reka je u početku bila površinski tok, te je vremenom probila krečnjačku podlogu i na taj način otvorila ponore, dubivši svojom vodom kanale, hodnike i dvorane Rajkove pećine u kojima se danas može uživati.

Unutrašnjost Rajkove pećine je tek poseban doživljaj i priča još mnogo lepšu priču nego li sve legende o zakopanom blagu. Blago nikad nije otkriveno, ali je zato otkriveno blago Rajkove pećine u vidu pelepog pećinskog nakita kojim se ova pećina s pravom može dičiti.

Kako izgleda obilazak Rajkove pećine? Sam obilazak pećine traje sat vremena. Prvo se prolazi pored korita Rajkove reke i to mostom dugim 44m koji vodi do Ježeve dvorane. Ona je poznata po hiljadama oštrih i tankih stalaktita i prelepo oblikovanih vajarskih “dela” prirode nazvanih Egipatska boginja, Puž, zatim Panj sa pečurkama, Mečka, Karfioli, Duhovi, potom slede Plast i mnogi drugi. Zatim se prelazi u Dvoranu vodopada, a iz nje se ide tunelom koji spaja ovu dvoranu sa Ponorskom pećinom. Daljim razgledanjem stiže se u Veliku dvoranu dugu 50m i široku 20m i isto toliko visoku, a iz nje su tunelom spojeni suvi horizonti Ponorske i Izvorske pećine. Tu se nalazi i Kristalna dvorana nazvana po belom kristalostom kalcitu od kojeg je načinjen nakit u njoj, kao i figure Kristalni grad, Glava šećera, Drvo života i Tri gracije.

Preko Pegavih kada ulazi se u Veliku galeriju gde su poznate figure koje je ukrašavaju i čine je posebnom u lepoti, a to su Zimska bajka, Orgulje i Sala stećaka. To je jedinstvena prilika da se vidi preko 630m podzemnih kanala i odaja, a probijanjem tunela između suvog i rečnog horizonta dobijena je kružna staza dužine 1410m.

Saveti za putovanje:

• • Radno vreme Rajkove pećine je svakim radnim danom od 10~14h.

• • Obuti gojzerice, poneti ranac sa vodom i hranom i toplu jaknu, jer je temperatura u pećini 8 °C.

• • Za obilazak pećine pozovite vodičku službu na broj +381 66 800 65 76

Kako stići do Rajkove pećine:

Najbolje je do Rajkove pećine ići preko Majdanpeka, koji je od Beograda udaljen ok 190km. Svakog dana iz glavnog grada polazi nekoliko autobusa do Majdanepeka, a takođe se može putovati i vozom. Od Majdanpeka ima nekoliko autobusa koji idu za Rajkovu pećinu.

Za detaljnije informacije se obratite na broj autobuske stanice u Majdanpeku +381 30 588 235 ili pozivom na broj autobuske stanice u Beogradu na +381 2636 299.

Rajkova pećina je od Majdanpeka udaljena 2,5km. Do nje vodi put duž obale Malog Peka i veštačkog jezera Veliki Zaton.

Izvor fotografije: Shutterstock